We trappen af met de ervaren en bevlogen Daan Verhoeven. Daan geeft maatschappijleer en Global Studies op het Dalton College in Den Haag. Bij Global Studies (mede door Daan zelf ontwikkeld) verdiepen leerlingen uit 5 vwo zich in thema’s als internationale rechtspraak, de Verenigde Naties en duurzaamheid. Het vak kenmerkt zich door excursies, gastlessen, simulaties en praktische opdrachten waarbij leerlingen echte problemen gaan oplossen. Daan geeft naast het lesgeven ook leiding aan het debatteam van het Dalton. De lievelingswerkvorm van Daan is ‘De Experts’.
De Experts
Kies een prikkelend en gelaagd onderwerp. Een waar verschillende perspectieven op bestaan, die niet automatisch ‘links’ of ‘rechts’ is. Denk bijvoorbeeld aan het basisinkomen. Zoek vervolgens een filmpje om dat onderwerp in te leiden. Daan zweert bij Tegenlicht in de Klas. Als je zelf op zoek gaat naar een filmpje, let dan op de volgende criteria:
- Niet te lang: maximaal 15 minuten.
- Informatief: geeft leerlingen achtergrond en legt terminologie uit.
- Veelzijdig: laat verschillende perspectieven op het onderwerp zien.
Bedenk prikkelende vraagstukken die leerlingen naar aanleiding van het filmpje kunnen beantwoorden. Denk aan vragen die verder gaan dan goed of fout, en leerlingen aan het denken zetten over verschillende argumenten en beweegredenen. Dit zijn wat voorbeelden van vragen die Daan gebruikt om zijn leerlingen na te laten denken over het basisinkomen.
- Rutger Bregman pleit ervoor om de naam te veranderen van basisinkomen naar burgerschapsdividend of durfkapitaal voor de gewone man. Wat voor redenen kun je daarvoor bedenken?
- Welke argumenten kun je bedenken om in deze tijd (de uitbraak van het corona-virus) voor of tegen het basisinkomen te zijn?
Verdeel de leerlingen in evenveel groepjes als je vraagstukken hebt. Wijs elk groepjes een van de vraagstukken toe en laat ze 5 tot 7 minuten hierover discussiëren. Daan loopt zelf tijdens deze fase rond om te luisteren of de groepjes eruit komen, en ze eventueel op weg te helpen.
Maak nu nieuwe groepjes die bestaan uit één leerling van elk vorig groepje. Laat de leerlingen om de beurt het antwoord op hun vraagstuk aan de anderen presenteren. Daan geeft niet de ‘juiste’ antwoorden, maar vraagt na afloop klassikaal of er nog vraagstukken waren waar de groepjes niet uitkomen, of dat er nog vragen of opmerkingen zijn.
Wat gebeurt er met de leerlingen tijden ‘De Experts’?
- Leerlingen zijn actief aan de slag.
- Wat leerlingen zelf aan elkaar moeten uitleggen, onthouden ze beter.
- Doordat leerlingen van elkaar afhankelijk zijn, stellen zij zich verantwoordelijk op.
- Het inlevingsvermogen van leerlingen wordt vergroot omdat zij zich verdiepen in de argumenten en beweegredenen van verschillende partijen.
“Waarom werkt deze werkvorm van Daan nou zo goed? Volgens de zelfdeterminatietheorie van wetenschappers Ryan en Deci zijn leerlingen het meest gemotiveerd als ze autonomie, competentie en verbondenheid ervaren in hun leren. Het mooie van Daan’s versie van ‘De Experts, is dat ie tegemoet komt aan elk van deze drie basisbehoeftes van leerlingen. Zo gaan leerlingen grotendeels autonoom aan de slag. Ze bepalen zelf hoe ze de vragen beantwoorden en op welke manier ze daarover in discussie gaan. Door het vertrouwen uit te spreken dat leerlingen zelf goede antwoorden op de vragen kunnen formuleren en in staat zijn om hun klasgenoten iets te leren, ervaren leerlingen competentie. Daarnaast zijn de groepjes onderling van elkaar afhankelijk om alle aspecten van dit ingewikkelde concept (het basisinkomen) te doorgronden. Zo ervaren leerlingen verbondenheid.”
